TIÊU CHUẨN QUẢN LÝ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU – CHUYỂN ĐỔI PHÁT THẢI RÒNG BẰNG 0: ISO 14068-1:2023 ĐÃ ĐƯỢC BAN HÀNH VÀO THÁNG 11 NĂM 2023

01. Biến đổi khí hậu và bộ tiêu chuẩn ISO 14060

Biến đổi khí hậu xuất phát từ hoạt động do con người gây ra đã được xác định là một trong những thách thức lớn nhất mà thế giới phải đối mặt và sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến các doanh nghiệp và con người trong những thập kỷ tới.

Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến cả con người và hệ thống tự nhiên và có thể dẫn đến những tác động đáng kể đến nguồn tài nguyên sẵn có, hoạt động kinh tế, đa dạng sinh học và phúc lợi của con người. Để ứng phó với điều này, các sáng kiến quốc tế, khu vực, quốc gia và địa phương đang được các khu vực công và tư nhân phát triển và thực hiện nhằm giảm thiểu biến đổi khí hậu bằng cách giảm khí nhà kính (KNK) trong bầu khí quyển Trái đất cũng như tạo điều kiện thích ứng với biến đổi khí hậu.

Cần có những biện pháp ứng phó hiệu quả và mang tính chuyển đổi trước mối đe dọa khẩn cấp của biến đổi khí hậu trên cơ sở kiến thức khoa học tốt nhất hiện có. ISO phát triển các tài liệu hỗ trợ chuyển đổi kiến thức khoa học thành các công cụ giúp giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.

Các sáng kiến giảm thiểu biến đổi khí hậu dựa vào việc định lượng, giám sát, báo cáo, xác nhận và xác minh lượng phát thải và loại bỏ KNK.

Bộ tiêu chuẩn ISO 14060 mang lại lợi ích cho các tổ chức, những người đề xuất dự án KNK và các bên liên quan trên toàn thế giới bằng cách cung cấp rõ ràng và nhất quán về định lượng, giám sát, báo cáo, xác nhận và xác minh của phát thải và loại bỏ KNK cũng như tính trung hòa cacbon. Cụ thể, việc sử dụng bộ tiêu chuẩn ISO 14060 sẽ giúp:

- Nâng cao độ tin cậy và tính minh bạch của việc định lượng, giám sát, báo cáo, xác nhận và kiểm định KNK;

- Tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng và thực hiện các chiến lược và kế hoạch quản lý KNK;

- Tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển và thực hiện các hành động giảm thiểu nhằm giảm thiểu phát thải KNK hoặc tăng cường loại bỏ KNK;

- Tạo điều kiện cho việc theo dõi kết quả thực hiện và tiến độ giảm phát thải KNK hoặc tăng cường loại bỏ KNK, hoặc cả hai;

- Hỗ trợ sự phát triển bền vững và các hành động cần thiết để đạt được nền kinh tế carbon thấp.

Các ứng dụng của bộ tiêu chuẩn ISO 14060 bao gồm:

− Các quyết định của doanh nghiệp, điển hình như xác định các cơ hội giảm phát thải KNK và tăng lợi nhuận bằng cách giảm tiêu thụ năng lượng;

− Quản lý rủi ro, ví dụ như việc xác định và quản lý các rủi ro và cơ hội về khí hậu;

− Các sáng kiến tự nguyện, như tham gia vào các chương trình KNK tự nguyện hoặc các sáng kiến báo cáo tính bền vững;

— Thị trường KNK, có thể kể đến như mua bán các khoản cho phép hoặc tín dụng KNK;

— Các chương trình pháp lý/chính phủ về KNK, chẳng hạn như tín dụng cho hành động sớm, các thỏa thuận hoặc sáng kiến báo cáo quốc gia và địa phương.

Sau đây là tóm tắt từng tài liệu trong bộ tiêu chuẩn ISO 14060:

— ISO 14064-1 nêu chi tiết các nguyên tắc và yêu cầu đối với việc thiết kế, phát triển, quản lý và báo cáo kiểm kê KNK ở cấp tổ chức. Trong đó bao gồm các yêu cầu nhằm xác định ranh giới phát thải và loại bỏ KNK, định lượng phát thải và loại bỏ KNK của tổ chức và xác định các hành động hoặc hoạt động cụ thể của tổ chức nhằm cải thiện quản lý KNK. Ngoài ra ISO 14064-1 còn bao gồm các yêu cầu và hướng dẫn về quản lý chất lượng hàng tồn kho, báo cáo, đánh giá nội bộ và trách nhiệm của tổ chức trong các hoạt động xác minh.

— ISO 14064-2 nêu chi tiết các nguyên tắc và yêu cầu để xác định các kịch bản cơ sở cũng như để giám sát, định lượng, báo cáo phát thải và loại bỏ của dự án. Tập trung vào các dự án KNK hoặc các hoạt động dựa trên dự án được thiết kế đặc biệt để giảm phát thải KNK hoặc tăng cường loại bỏ KNK, hoặc cả hai. ISO 14064-2 cung cấp nền tảng cho các dự án KNK được thẩm định và kiểm chứng.

— ISO 14064-3 nêu chi tiết các yêu cầu đối với việc kiểm tra nhằm xác nhận các công bố KNK liên quan đến kiểm kê KNK, các dự án KNK và dấu vết phát thải cacbon của sản phẩm. Mô tả quá trình xác nhận hoặc xác minh, bao gồm việc lập kế hoạch xác nhận hoặc xác minh, các thủ tục đánh giá và kiểm tra các báo cáo KNK của tổ chức, dự án và sản phẩm.

— ISO 14065 xác định các yêu cầu đối với các tổ chức nhằm xác nhận và kiểm định các công bố KNK. Các yêu cầu của nó bao gồm tính khách quan, năng lực, trao đổi thông tin, quá trình xác nhận và xác minh, kêu gọi, khiếu nại và hệ thống quản lý của các tổ chức xác nhận và xác minh. ISO 14065 có thể được sử dụng làm cơ sở cho việc công nhận và các hình thức công nhận khác liên quan đến tính khách quan, năng lực và tính nhất quán của các tổ chức thẩm định và kiểm định.

- ISO 14066 quy định các yêu cầu về năng lực đối với đoàn thẩm định và đoàn kiểm định. Bao gồm các nguyên tắc và quy định các yêu cầu về năng lực dựa trên nhiệm vụ mà nhóm thẩm định hoặc nhóm kiểm định phải có khả năng thực hiện.

— ISO 14067 xác định các nguyên tắc, yêu cầu và hướng dẫn để định lượng lượng khí thải carbon của sản phẩm (ví dụ: hàng hóa hoặc dịch vụ, bao gồm các công trình và sự kiện). Nó mô tả quy trình định lượng lượng phát thải KHK liên quan đến các giai đoạn trong vòng đời của sản phẩm, bắt đầu từ việc khai thác tài nguyên và tìm nguồn nguyên liệu thô và kéo dài qua các giai đoạn sản xuất, sử dụng và cuối vòng đời của sản phẩm.

— ISO/TS 14064-41 hỗ trợ người dùng áp dụng ISO 14064-1, đưa ra các hướng dẫn và ví dụ để cải thiện tính minh bạch trong việc định lượng phát thải và báo cáo phát thải.

02. ISO 14068- Tính trung hòa cacbon

Tài liệu này được thiết kế để xây dựng dựa trên các Tiêu chuẩn quốc tế hiện hành đề cập đến việc định lượng, báo cáo, xác nhận và kiểm định KNK, chẳng hạn như ISO 14064-1, ISO 14064-3 và ISO 14067. Hình 1 minh họa mối quan hệ với các tài liệu trong bộ tiêu chuẩn ISO 14060 về KNK cũng như một số Tiêu chuẩn quốc tế liên quan về nhãn môi trường và công bố môi trường

Hình 1 - ISO 14068-1 so với các tiêu chuẩn quốc tế khác

Tài liệu này cung cấp cách tiếp cận theo tiêu chuẩn hóa để đạt được và chứng minh tính trung hòa carbon. Nó có thể áp dụng cho các vấn đề, tức là các tổ chức và sản phẩm (ví dụ: hàng hóa và dịch vụ).

Cách tiếp cận phân cấp được trình bày trong tài liệu này ưu tiên các hành động nhằm giảm lượng phát thải khí nhà kính trực tiếp và gián tiếp, đồng thời tăng cường loại bỏ khí nhà kính của chủ thể, với việc bù đắp chỉ được sử dụng cho lượng khí thải carbon còn lại sau những hành động này.

Việc tránh xa phát thải khí nhà kính, ví dụ như sử dụng hàng hóa hoặc dịch vụ, mặc dù không được đề cập trong tài liệu này nhưng chúng cũng đóng vai trò trong chiến lược của các tổ chức nhằm hỗ trợ mục tiêu toàn cầu về trung hòa carbon. Việc tránh phát thải khí nhà kính phản ánh nỗ lực của các tổ chức trong việc cung cấp các sản phẩm hoặc giải pháp có hàm lượng carbon thấp.

Việc định lượng, giám sát và báo cáo liên quan đến các dự án khí nhà kính được thực hiện với mục đích chính là giảm thiểu phát thải khí nhà kính hoặc tăng cường loại bỏ khí nhà kính cũng nằm ngoài phạm vi của tài liệu này.

Việc các tổ chức và sản phẩm đạt được mục tiêu trung hòa carbon đòi hỏi các hành động giảm phát thải khí nhà kính và tăng cường loại bỏ khí nhà kính, từ đó có thể hỗ trợ các quốc gia thực hiện đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) và đáp ứng các mục tiêu của Thỏa thuận Paris.

0.3 Độ trung hòa carbon và lượng phát thải khí nhà kính ròng bằng 0

Tính trung hòa cacbon và lượng phát thải khí nhà kính ròng bằng 0 là những khái niệm có liên quan với nhau. Ở quy mô toàn cầu, các thuật ngữ này được Hội đồng liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) định nghĩa là tương đương, cả hai đều đề cập đến điều kiện trong đó phát thải KNK do con người tạo ra được cân bằng bằng việc loại bỏ KNK do con người tạo ra trong một khoảng thời gian nhất định. Trong tài liệu này, điều kiện này được gọi là “phát thải KNK ròng bằng 0 toàn cầu”.

Ở quy mô cận toàn cầu, tính trung hòa carbon thường được sử dụng cho các tổ chức và sản phẩm, việc đạt được tính trung hòa carbon thường liên quan đến việc bù đắp để cân bằng lượng khí thải carbon của đối tượng gây ra. Trong tài liệu này, tính trung hòa carbon được coi là một lộ trình cải tiến liên tục, theo đó lượng khí thải carbon của chủ thể được giảm bớt bằng cách thực hiện các hoạt động tăng cường loại bỏ và giảm phát thải, và nhờ đó nhu cầu bù đắp giảm dần theo thời gian.

ISO 14068 - Độ trung hòa carbon

Ở quy mô cận toàn cầu, lượng phát thải khí nhà kính ròng bằng 0 thường được áp dụng cho các vùng lãnh thổ (ví dụ: một quốc gia, một đô thị) và cho các tổ chức, nhưng không áp dụng cho các sản phẩm. Lượng phát thải khí nhà kính ròng bằng 0 được xác định và đánh giá khác nhau trong các bối cảnh khác nhau. Đối với các tổ chức, lượng phát thải khí nhà kính ròng bằng 0 thường được coi là điều kiện, trong đó lượng phát thải đã giảm đến mức chỉ còn lượng phát thải còn lại và việc bù đắp chỉ giới hạn ở các khoản tín dụng loại bỏ.

Đối với các vùng lãnh thổ, việc đánh giá lượng phát thải khí nhà kính ròng bằng 0 xem xét lượng phát thải và loại bỏ dưới sự kiểm soát trực tiếp hoặc quyền hạn của lãnh thổ và việc bù đắp đôi khi bị loại trừ.

Tài liệu này không đề cập đến các yêu cầu hoặc khuyến nghị về lượng phát thải khí nhà kính ròng bằng 0 ở quy mô toàn cầu hoặc quy mô cận toàn cầu.

 * Liên hệ Tổ chức chứng nhận ISO Korea Management Registrar (KMR) để được tư vấn hỗ trợ về dịch vụ Chứng nhận ISO/ Đào tạo ISO

  KMR VIET NAM CO. LTD

  HCM: - Hotline:         028 6290 5086 or 0983 890 712

              - Zalo:            0983 890 712

           - Email:           kmarvn@kmr.com.vn

  HN:    - Hotline-Zalo: 0907 956 712 

           - Email:           saleshn@kmr.com.vn